New Tình hình phát triển CBDC của các quốc gia trên thế giới

[xfoxvn]

CBDC là gì?​

CBDC là viết tắt của Central Bank Digital Currency, nghĩa là tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung ương phát hành. CBDC là sự kết hợp của cả hai loại tiền mã hóa (crypto) và tiền pháp định (fiat). Một mặt CBDC vừa phản ánh sức mạnh của nền kinh tế thông qua giá trị của nó tương tự fiat, một mặt nó lại có các đặc tính như các loại tiền mã hóa khác.

Tuỳ theo nhu cầu và sự cởi mở của từng quốc gia mà các đồng CBDC sẽ được thiết kế theo cách khác nhau. Nhưng nhìn chung một đồng tiền CBDC sẽ mang lại hiệu quả cao về mặt giảm ma sát dòng tiền trong nền kinh tế.

Tình hình phát triển CBDC trên thế giới​

Trên thực tế CBDC đã được các quốc gia nghiên cứu từ rất lâu. Uruguay và Phần Lan đã bắt đầu nghiên cứu CBDC từ những năm 2014. Cho đến hiện tại đã có 130 quốc gia trên tổng số 195 quốc gia toàn cầu nghiên cứu lĩnh vực này.

Sự phát triển của CBDC được chia thành 4 giai đoạn chính:​

• Nghiên cứu
• Chứng minh thực nghiệm
• Triển khai thí điểm
• Triển khai chính thức

Theo dữ liệu từ Atlantic Council đến cuối năm 2023, đã có 130 quốc gia đã triển khai nghiên cứu CBDC trên tổng số 195 quốc gia trên thế giới. 130 quốc gia này chiếm 98% GDP toàn cầu, tăng gấp 4 lần so với mức 35 quốc gia vào tháng 5 năm 2020.

• Trong số đó, có 11 quốc gia đã triển khai toàn diện CBDC bao gồm: Bahamas (Sand Dollar), Jamaica (JAM-DEX), Nigeria (e-Naira), Khu vực kinh tế Đông Caribbean gồm 7 quốc gia (DCash).

• Số lượng quốc gia đang ở giai đoạn triển khai thí điểm là 21, điều thú vị là đa phần các quốc gia này đều chủ yếu thuộc khu vực Châu Á. Các quốc gia phát triển nhất Châu Á đều góp mặt trong danh sách này: Trung Quốc, Nhật Bản, Nga, Ả Rập Xê Út, Ấn Độ,…

• Phần lớn các quốc gia khác đang ở giai đoạn nghiên cứu (46 quốc gia) và thực nghiệm (32 quốc gia). Những cái tên nổi bật bao gồm: Hoa Kỳ, Khối Châu Âu, Brazil, Argentina, Indonesia, Philippines.

• Việt Nam hiện đang ở giai đoạn nghiên cứu trên bản đồ CBDC thế giới. Thông tin được cập nhật dựa trên Quyết định số 942/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030.

Tình hình phát triển CBDC của một số quốc gia tiêu biểu

Mỹ​

Mỹ là quốc gia có nền kinh tế lớn nhất thế giới, nhưng lại là quốc gia chậm chân nhất trong việc phát triển CBDC. Cho đến nay, Mỹ vẫn đang ở giai đoạn nghiên cứu, và chưa có tuyên bố chính thức nào về việc triển khai CBDC.

Một trong những lý do khiến Mỹ chậm chân trong việc phát triển CBDC là do sự phân biệt giữa tiền mã hóa và CBDC. Mỹ vẫn chưa công nhận tiền mã hóa là một loại tiền tệ hợp pháp, do đó họ cũng chưa có động lực để phát triển CBDC.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Mỹ đã có những động thái tích cực hơn trong việc nghiên cứu CBDC. Chính phủ Mỹ đã thành lập một nhóm nghiên cứu CBDC, và đã đầu tư hàng triệu USD cho các dự án nghiên cứu CBDC.

Nga​

Nga là quốc gia có nền kinh tế lớn thứ 12 thế giới, và cũng là quốc gia đang phát triển CBDC một cách mạnh mẽ.

Nga bắt đầu nghiên cứu CBDC từ năm 2021, và đã triển khai thí điểm CBDC vào tháng 10 năm 2023. Đồng CBDC của Nga có tên gọi là e-RUB, và được phát hành bởi Ngân hàng Trung ương Nga.

e-RUB được phát hành dưới dạng một ứng dụng trên điện thoại di động, và có thể được sử dụng để thanh toán cho các hàng hóa và dịch vụ.

Việc phát triển CBDC của Nga được xem là một bước đi quan trọng nhằm tăng cường khả năng kiểm soát dòng tiền

Trung Quốc: Những bước đi khó lường​

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang có những bước đi khó lường trong lĩnh vực tiền tệ kỹ thuật số.

Một mặt, Trung Quốc vẫn cấm hoạt động khai thác tiền điện tử và không công nhận tiền điện tử là một loại tiền tệ hợp pháp. Mặt khác, Trung Quốc lại đang tích cực phát triển đồng tiền kỹ thuật số quốc gia (CBDC) của mình, e-CNY.

Chương trình thí điểm e-CNY đã được triển khai trên diện rộng với hơn 260 triệu người dùng và hơn 200 dịch vụ tích hợp. Ngày 19/10/2023, e-CNY đã được sử dụng để thanh toán cho đơn hàng 1 triệu thùng dầu mỏ. Ngoài ra, e-CNY cũng đã được tích hợp vào một số ngân hàng quốc tế.

Bắc Kinh cũng đã phát hành một bản whitepaper về đổi mới và phát triển web3. Tài liệu này khẳng định web3 là "xu thế tất yếu cho sự phát triển của lĩnh vực Internet trong tương lai".

Vậy đâu là mục đích của những bước đi khó lường này của Trung Quốc?

Một khả năng là Trung Quốc muốn kiểm soát dòng tiền trong nền kinh tế của mình. CBDC có thể giúp Trung Quốc giám sát chặt chẽ hơn các giao dịch tài chính, từ đó ngăn chặn rửa tiền, trốn thuế và các hoạt động bất hợp pháp khác.

Một khả năng khác là Trung Quốc muốn cạnh tranh với các nền kinh tế lớn khác trong lĩnh vực tiền tệ kỹ thuật số. CBDC có thể giúp Trung Quốc giữ vững vị thế của mình trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Dù mục đích là gì, những bước đi của Trung Quốc đang cho thấy rằng CBDC đang trở thành một xu hướng mới của tiền tệ toàn cầu.

Dưới đây là một số điểm nổi bật trong tình hình phát triển CBDC của Trung Quốc:

• Trung Quốc đang triển khai thí điểm CBDC trên diện rộng với hơn 260 triệu người dùng.
• e-CNY đã được sử dụng để thanh toán cho đơn hàng 1 triệu thùng dầu mỏ.
• e-CNY cũng đã được tích hợp vào một số ngân hàng quốc tế.
• Bắc Kinh đã phát hành một bản whitepaper về đổi mới và phát triển web3.

Những bước đi này cho thấy Trung Quốc đang có những tham vọng lớn trong lĩnh vực tiền tệ kỹ thuật số.

Kết luận​

Sự phát triển của CBDC đang là một xu hướng rõ ràng trên thế giới. Nhiều quốc gia đang tích cực nghiên cứu và triển khai CBDC, bao gồm cả các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc và châu Âu.

Có nhiều lý do giải thích cho sự gia tăng quan tâm đến CBDC. Một lý do là sự phát triển của công nghệ blockchain, nền tảng cơ bản cho CBDC. Công nghệ blockchain mang lại nhiều lợi ích cho CBDC, bao gồm tính bảo mật, minh bạch và hiệu quả.

Một lý do khác là sự gia tăng phổ biến của tiền điện tử. Tiền điện tử đã chứng minh được tiềm năng của nó như một phương thức thanh toán nhanh chóng, an toàn và hiệu quả. Điều này đã khiến các chính phủ quan tâm đến việc phát triển CBDC, một loại tiền điện tử được phát hành bởi chính phủ.

CBDC có thể mang lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế. Nó có thể giúp cải thiện tính thanh khoản, giảm chi phí giao dịch và thúc đẩy thương mại quốc tế. Ngoài ra, CBDC cũng có thể giúp chính phủ giám sát chặt chẽ hơn các giao dịch tài chính, từ đó ngăn chặn rửa tiền, trốn thuế và các hoạt động bất hợp pháp khác.

Tuy nhiên, CBDC cũng có một số rủi ro tiềm ẩn. Một rủi ro là CBDC có thể dẫn đến mất quyền riêng tư của người dùng. Ngoài ra, CBDC cũng có thể bị lạm dụng để tài trợ cho các hoạt động bất hợp pháp.

Nhìn chung, CBDC là một công nghệ có tiềm năng thay đổi hệ thống tiền tệ toàn cầu. Tuy nhiên, cần phải có sự nghiên cứu và triển khai kỹ lưỡng để đảm bảo rằng CBDC được phát triển và sử dụng một cách an toàn và hiệu quả.

Dưới đây là một số khuyến nghị cho việc phát triển và sử dụng CBDC:

• Chính phủ các quốc gia cần phối hợp chặt chẽ với nhau để xây dựng các quy định thống nhất cho CBDC. Điều này sẽ giúp ngăn chặn sự cạnh tranh không lành mạnh và đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của CBDC.
• Các ngân hàng trung ương cần đảm bảo rằng CBDC được phát triển một cách an toàn và bảo mật. Điều này bao gồm việc sử dụng các công nghệ tiên tiến để bảo vệ dữ liệu người dùng và ngăn chặn gian lận.
• Người dùng cần được giáo dục về lợi ích và rủi ro của CBDC. Điều này sẽ giúp họ đưa ra quyết định sáng suốt về việc sử dụng CBDC.

Với sự phát triển của công nghệ và sự phối hợp của các quốc gia, CBDC có thể trở thành một phần không thể thiếu của hệ thống tiền tệ toàn cầu trong tương lai.